Πρώτη Μεταμόσχευση μυελού των οστών

Αφορά τη θεραπεία ατόμων με απειλητικές για τη ζωή αιματολογικές διαταραχές (κακοήθεις και μη) και συχνά αποτελεί τη μόνη δυνατή επιλογή. Πριν από τη μεταμόσχευση, χορηγούνται στον ασθενή υψηλές δόσεις χημειοθεραπείας ή/και ακτινοβολίας για να καταστραφεί πλήρως ο δικός του παθολογικός μυελός. Στη συνέχεια, ο ασθενής λαμβάνει μόσχευμα είτε του δικού του μυελού των οστών (αυτόλογη μεταμόσχευση), είτε μυελού των οστών από συμβατό μέλος της οικογένειας του ή συμβατό μη συγγενές άτομο (αλλογενής μεταμόσχευση)

Ο μυελός των οστών είναι ο ρευστός ιστός στο εσωτερικό των οστών μας και περιέχει πολυάριθμα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά μπορούν να διαφοροποιηθούν σε όλους τους τύπους κυττάρων του αίματος, συμπεριλαμβανομένων των λευκών αιμοσφαιρίων, των ερυθρών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων.

Ας δούμε συνοπτικά τους βασικούς σταθμούς στο ταξίδι της μεταμόσχευσης μυελού των οστών:

·         Αρχές 1900: 1η προσπάθεια θεραπείας ασθενών με χορήγηση μυελού των οστών σε ασθενή με λευχαιμία από δότη από τους Brown–Sequard και d’Arsonaval. Η θεραπεία είναι ανεπιτυχής, καθώς ο μυελός των οστών χορηγήθηκε από το στόμα

·         1956: 1η επιτυχημένη μεταμόσχευση μυελού των οστών μεταξύ συγγενούς δότη και λήπτη από τον Thomas Donnall (Βραβείο Νόμπελ 1990) στη Νέα Υόρκη. Ο ασθενής, ο οποίος έχει λευχαιμία, λαμβάνει ακτινοθεραπεία και στη συνέχεια υγιή μυελό των οστών από τον πανομοιότυπο δίδυμό του

·         1958: Ο Γάλλος Georges Mathé πραγματοποιεί μεταμόσχευση μυελού των οστών χρησιμοποιώντας μη συγγενή δότη σε έξι Γιουγκοσλάβους μηχανικούς που ακτινοβολήθηκαν μετά από ατύχημα σε πυρηνικό αντιδραστήρα. Μετά τη μεταμόσχευση, ο Mathé όρισε τον όρο «νόσος μοσχεύματος κατά του ξενιστή (GvHD)» και υπέθεσε ότι οφείλεται στην ανοσολογική αντίδραση των κυττάρων του μυελού του δότη έναντι των κυττάρων του ασθενή

·         1958: Ο Γάλλος Jean Dausset (Βραβείο Νόμπελ 1980) προσδιορίζει τα ανθρώπινα λευκοκυτταρικά αντιγόνα (HLA αντιγόνα ή αντιγόνα ιστοσυμβατότητας). Πρόκειται για τα μόρια τα οποία βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίσει τι ανήκει στο σώμα (εαυτό) και τι όχι (ξένο). Η HLA συμβατότητα μεταξύ δότη-λήπτη είναι απαραίτητη για την επιτυχία της μεταμόσχευσης

·         1968: 1η μεταμόσχευση μυελού των οστών για μη κακοήθη ασθένεια. Ο Αμερικανός Robert Good πραγματοποιεί μεταμόσχευση μυελού των οστών για τη θεραπεία ενός 8χρονου αγοριού με σοβαρή συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια (SCID). Δότης είναι η HLA συμβατή αδερφή του

·          1973: 1η μεταμόσχευση μυελού των οστών μεταξύ μη συγγενών. Ένας 5χρονος ασθενής στη Νέα Υόρκη με SCID υποβάλλεται σε θεραπεία με πολλαπλές εγχύσεις μυελού των οστών από δότη που ζει στη Δανία

·         1974: Δημιουργία του πρώτου μητρώου στον κόσμο για τη στρατολόγηση μη συγγενών εθελοντών δοτών μυελού των οστών. Το Anthony Nolan στο Λονδίνο της Αγγλίας ιδρύθηκε από τη Shirley Nolan, τη μητέρα του Anthony, ο οποίος γεννήθηκε με το σύνδρομο Wiskott–Aldrich (μορφή ανοσοανεπάρκειας) και έπρεπε να υποβληθεί σε μεταμόσχευση μυελού των οστών

·         1978: 1η απλοταυτόσημη μεταμόσχευση μυελού των οστών σε παιδί με οξεία λευχαιμία από τον- κατά το ήμισυ-συμβατό γονιό του

·         1988: Ιδρύεται η Παγκόσμια Οργάνωση εθελοντών δοτών μυελού των οστών [World Marrow Donor Association (WMDA)]

·          1995: Συλλογή των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων από το περιφερικό αίμα υγιών δοτών σε μηχάνημα κυτταραφαίρεσης, μετά από τετραήμερη κινητοποίησή τους με τον αιμοποιητικό αυξητικό παράγοντα

·         1997: Καθιέρωση του ομφαλοπλακουντιακού αίματος ως εναλλακτική πηγή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων

·         2007: Ο αριθμός των εθελοντών δοτών μυελού των οστών και των μονάδων ομφαλοπλακουντιακού αίματος στη βάση του WMDA ξεπερνά τα 11 εκατομμύρια

·          2014: Καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα εθελοντών δοτών μυελού των οστών (WMDD), η οποία εορτάζεται σε όλο τον κόσμο κάθε 3ο Σάββατο του Σεπτεμβρίου

·         2022: Ο αριθμός των εθελοντών δοτών μυελού των οστών και των μονάδων ομφαλοπλακουντιακού αίματος στη βάση του WMDA ξεπερνά τα 39 εκατομμύρια